การพิจารณาซัดดัม ฮุสเซน เป็นการพิจารณาประธานาธิบดีอิรักที่ถูกขับจากตำแหน่ง ซัดดัม ฮุสเซน โดยรัฐบาลชั่วคราวอิรัก ด้วยข้อหาอาชญากรรมต่อมนุษยชาติระหว่างที่เขาดำรงตำแหน่งคณะบริหารประเทศชั่วคราวออกเสียงจัดตั้งศาลพิเศษอิรัก ประกอบด้วยผู้พิพากษาห้าคน เมื่อวันที่ 9 ธันวาคม พ.ศ. 2546 เพื่อพิจารณาซัดดัม ฮุสเซนและผู้ช่วยของเขาในข้อหาอาชญากรรมสงคราม อาชญากรรมต่อมนุษยชาติ และพันธุฆาต[1]การพิจารณาดังกล่าวบางส่วนมองว่าเป็นศาลเถื่อนหรือการพิจารณาจำอวด[2][3][4][5][6] องค์การนิรโทษกรรมสากลแถลงว่า การพิจารณานี้ "อยุติธรรม"[7] และฮิวแมนไรทส์วอตช์ให้ความเห็นว่า การประหารชีวิตซัดดัมนั้น "ดำเนินตามการพิจารณาอันมีตำหนิและเป็นก้าวสำคัญผิดจากหลักนิติธรรมในอิรัก"[8]ซัดดัมถูกจับกุมตัวเมื่อวันที่ 13 ธันวาคม พ.ศ. 2546[9] เขาอยู่ในการคุมขังของกองทัพสหรัฐที่ค่ายครอปเปอร์ในกรุงแบกแดด ร่วมกับเจ้าหน้าที่พรรคบาธอาวุโสอีกสิบเอ็ดคน ระหว่างการพิจารณาได้รับความสนใจเป็นพิเศษระหว่างการพิจารณากิจกรรมในการรณรงค์อันรุนแรงต่อชาวเคิร์ดทางเหนือระหว่างสงครามอิรัก-อิหร่าน ต่อมุสลิมชีอะฮ์ทางใต้ใน พ.ศ. 2534 และ 2542 เพื่อปราบปรามกบฏ และในดูเญลหลังความพยายามลอบสังหารที่ล้มเหลวในวันที่ 8 กรกฎาคม พ.ศ. 2525 ระหว่างสงครามอิรัก-อิหร่านเช่นกัน ซัดดัมให้การแก้ต่างว่า เขาถูกขับจากตำแหน่งโดยผิดกฎหมาย และยังเป็นประธานาธิบดีอิรักการพิจารณาครั้งแรกมีขึ้นต่อหน้าศาลพิเศษอิรักเมื่อวันที่ 19 ตุลาคม พ.ศ. 2548 ที่การพิจารณานี้ ซัดดัมและจำเลยอื่นอีกเจ็ดคนถูกพิจารณาข้อหาอาชญากรรมต่อมนุษยชาติสำหรับเหตุการณ์ซึ่งเกิดขึ้นหลังความพยายามลอบสังหารที่ล้มเหลวในดูเญลเมื่อ พ.ศ. 2525 โดยสมาชิกพรรคดะอ์วะฮ์อิสลาม การพิจารณาครั้งที่สองซึ่งแยกจากครั้งแรกมีขึ้นตั้งแต่วันที่ 21 สิงหาคม พ.ศ. 2549[10] โดยพิจารณาซัดดัมและจำเลยร่วมอีกหกคนด้วยข้อหาพันธุฆาตระหว่างการทัพอันฟาลต่อชาวเคิร์ดในตอนเหนือของอิรัก ซัดดัมยังอาจถูกพิจารณาลับหลังสำหรับเหตุการณ์ซึ่งสืบย้อนไปได้ถึงสงครามอิรัก-อิหร่านและการรุกรานคูเวต รวมทั้งอาชญากรรมสงคราม อาชญากรรมต่อมนุษยชาติและพันธุฆาตวันที่ 5 พฤศจิกายน พ.ศ. 2549 ซัดดัมถูกตัดสินประหารชีวิตด้วยการแขวนคอ วันที่ 26 ธันวาคม การอุทธรณ์ของซัดดัมถูกปฏิเสธและยืนโทษประหารชีวิต ไม่มีการอุทธรณ์เพิ่มเติมและซัดดัมถูกสั่งให้ประหารชีวิตภายใน 30 วันนับแต่วันนั้น วันที่และสถานที่การประหารชีวิตนั้นเป็นความลับกระทั่งประหารแล้ว[11] ซัดดัม ฮุสเซนถูกประหารชีวิตด้วยการแขวนคอเมื่อวันที่ 30 ธันวาคม พ.ศ. 2549[12] ด้วยการเสียชีวิตของเขา ข้อกล่าวหาอื่นจึงตกไปโดยปริยาย